Абӯбакри Сиддиқ Абдуллоҳ ибни Усмон ибни Омири Қурайшии Тайимӣ машҳур ба Абӯбакри Сиддиқ соли 572-и мелодӣ дар шаҳри Маккаи Арабистони Саудӣ ба дунё омада, санаи 23-юми августи соли 634 дар Мадинаи мунаввара ҷон ба Ҳақ таслим намуд. Нахустин халифа аз хулафои рошидин, тоҷири сарватманд ва бонуфузи Макка, дӯст ва аз аҳли саҳобаи Пайғомбар дуруд бар равони он ҳазрат, яке аз даҳ ёри биҳиштӣ ва падараруси Паёмбар дуруд бар равони он ҳазрат.
Ӯ як марди бисёр кариму шуҷоъу соҳиби фикри расо буд. Дар қабилаи Қурайш шахси бузургу бообрӯ ва ба ҳама маҳбубу аз насабҳо ва аҳволу таърихи Араб бохабар буд. Ва мардум бо Абӯбакри Сиддиқ барои соҳиби ақл ва илму эҳсон будани он ҳазрат дӯстӣ ва муомилаи нек мекарданд. Бинобар ин ягон маротиба Қурайшиҳо ҳазрати Абӯбакрро ҳатто дар замони ҷоҳилият, бо ягон айбе ё нуқсоне айбдор накарда буданд ва ин хусусият дар дигар касе ғайри Абӯбакр ёфт намешуд.
Ибни Ҷавзӣ мегӯяд: «Бидон, ки халил будани Абӯбакр (р) аз парҳезгорӣ ва тавозӯъу зоҳидиву тарси зиёдаш аз Худованд маълум буд, вақте, ки ӯ халифа шуд, субҳи ҳамон рӯз ба сӯи бозор барои кор кардану пайдо кардани ризқу рӯзиаш рафт.
Пеш аз халифа шуданаш гӯсфандони мардуми маҳалларо барояшон меҷӯшид, вақте ки халифа шуд, духтараке аз он маҳалла гуфт: «Акнун кӣ гӯсфандони моро меҷӯшида бошад?! Ҳазрати Абӯбакр (р) гуфт: «Бале, ин ман ҳастам, ки гӯсфандони шуморо бароятон меҷӯшам ва аз Худованд умедворам, ки дар он чӣ, ки ман дохил шудам (роҳбарии мардум) тағйирам надиҳад». Яъне, он ҳазрат он қадар хоксору фурӯтан буданд, ки ҳатто баъди расидан ба мансаб ҳам, касби пешинаашро фаромӯш кардан намехостанд ва аз Худованд ҳам тағйирёбии вазъашонро талаб накарданд.
Абӯбакри Сиддиқ (р) марди хело маҳбуб ва соҳиби эҳтироми хосе дар миёни қавмашон буданд. Инчунин донандаи хуб ва насабшиноси қурайшиён маҳсуб мегашт ва хело ҳам хуб медонист, ки дар қабилаи Қурайш чӣ хубиҳо ва бадиҳое вуҷуд дошт. Марди тоҷир ва дорои хулқи хуби беҳамтое буд. Бузургони қавмаш ба назди ў меомаданд ва эҳтирому манзалати хосе ба ў қоил буданд. Ин амали қавм аз ин хотир буд, ки ў тоҷире буд дорои хулқи накў ва бо ҳар шахсе, ки мулоқот ва ҳамнишинӣ мекард, бархўрди хуб аз худ нишон медод ва дар дили ҳар ҳамсўҳбату ҳамнишинаш унс мегирифт.
Ҳазрати Абӯбакри Сиддиқ (р) то вақти имон оварданаш ҳаргиз бут ё санамеро саҷда накарда буд ва аз аввалин озодмардоне буд, ки ба Исломи азиз пайваст ва ба рисолати Расули акрам дуруд бар равони он ҳазрат, имон овард.
Пас аз Ислом оварданаш ҳар киро аз ҳамқавмон ва ҳамнишинонаш, ки ба фаросати ў эътимод дошт, барои пазируфтани дини Ислом даъват менамуд ва аз дасти мубораки эшон ин чанд нафар имон овардаанд: Зубайр ибни Аввом, Усмон ибни Аффон, Талҳа ибни Абдуллоҳ, Саъд ибни Абӯваққос ва Абдурраҳмон ибни Авф (р), ки ҳамаи онҳо аз ҷумлаи даҳ ёри биҳиштианд. Чун ин панҷ нафар ҳамроҳи Абӯбакри Сиддиқ (р) ба назди Расули акрам (с) омаданд, ба онҳо Исломро муъаррифӣ намуд ва дар назди эшон Қуръонро тиловат намуда онҳоро аз ҳақ будани дини Ислом огоҳ кард ва онҳо мусулмон шуданд.
Инҳо ҳамроҳ бо Зайд ибни Ҳориса ва Алӣ ибни Абутолиб аз нахустин ашхосе буданд, ки ба Ислом дохил шуданд ва рисолати Расули акрам тасдиқ намуданд ва ба он чӣ, ки аз ҷониби Худованд ба Муҳаммад фуруд омадааст, имон оварданд.
Инчунин Расули акрам дуруд бар равони он ҳазрат дар мавриди Ислом овардани Абӯбакри Сиддиқ (р) чунин гуфтааст: «Чун ҳар касеро ба пазируфтани Ислом даъват менамудам, ў дар иҷобаташ таъхир менамуд ё ба фикр фурў мерафт ё ба сўям менигарист ва дудилагӣ менамуд, ба ҷуз Абубакр ибни Абуқуҳофа, ки чун даъваташ намудам, дар иҷобат ва пазируфтани Ислом ҳеҷ таъхир ва дудилагӣ нанамуд».
Ҳангоми Ислом оварданаш Абӯбакри Сиддиқ (р) бо худ чиҳил ҳазор дирҳам дошт. Бо ин пулҳо мусалмонони ғуломро харида озод мекард ва барои тақвияти Ислом харҷ менамуд ва мусалмонҳоро кўмак мекард. Ҳангоме ки ҳамроҳи Расули акрам ба Мадина ҳиҷрат намуд, аз он маблағ панҷ ҳазор дирҳамаш монда буд. Баъд аз он дар Мадина ҳам ба мисли Макка он пулҳоро дар роҳи дини Ислом сарф менамуд. Абӯбакри Сиддиқ (р) ҳафт нафар ғуломеро, ки бутпарастиро тарк намуда, Худованди якторо мепарастиданд ва барои ин мушрикони Макка шиканҷаву озорашон медоданд, озод намуданд. Дар байни онҳо Билол (р) ва Омир ибни Фуҳайра (р) низ буданд. Тамоми саҳобагон ба фазлу бузургии ӯ эътироф доштанд.
Ҳикоёте чанд аз рӯзгори Абӯбакри Сиддиқ.
- — Аз Муҳаммад ибни Ҳанифа ривоят аст: «Ба падарам гуфтам: Баъд аз Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам чӣ касе беҳтар аст? Гуфт: «Абӯбакр», гуфтам: Баъд аз ӯ? Гуфт: «Умар» ва тарсидам бигӯяд Усмон, гуфтам: Баъд аз он ду ту ҳастӣ? Фармуд: «Ман марде аз мусалмонон беш нестам».
- — Аз Алӣ, разияллоҳу анҳу, ривоят аст, ки фармуд: «Шуморо хабар надиҳам, ки беҳтарини ин уммат баъд аз Паёмбар саллаллоҳу алайҳи ва саллам кист? “Абӯбакр аст”. Сипас гуфт: “Оё ба шумо бигӯям, ки баъд аз Абӯбакр аз ҳама чӣ касе беҳтар аст? Умар аст.”
- Аз Абувоил Шақиқ ибни Салама ривоят аст: Ба Алӣ, разияллоҳу анҳу, гуфтанд: Оё барои худат ҷонишине таъйин намекунӣ? Гуфт: «Расули Худо саллаллоҳу алайҳи ва саллам халифа таъйин накард, ки ман таъйин кунам, лекин агар Худованд барои мардум иродаи хайре карда бошад ба зудӣ онҳоро пас аз ман бар беҳтаринашон ҷамъ хоҳад кард, ҳамон тавр, ки баъд аз Паёмбар саллаллоҳу алайҳи ва саллам бар беҳтаринашон ҷамъ кард.
- — Алӣ, разияллоҳу анҳу, мегӯяд: «Ҳар кас маро аз Абӯбакр, разияллоҳу анҳу ва аз Умар, разияллоҳу анҳу, бартар ва афзалтар бидонад бар ӯ ҳадди тӯҳмат заданро иҷро мекунам».