Иттиҳоди Аврупо Тоҷикистонро ба вайрон кардани ӯҳдадориҳои байналмилалии худ муттаҳам кард, пас аз он ки президенти Русия Владимир Путин бо сафари расмӣ ба Душанбе омад.
Дар изҳороти расмии Хадамоти амали хориҷии Иттиҳоди Аврупо (EEAS), ки рӯзи 10 октябр нашр шуд, зикр мегардад, ки Тоҷикистон ҳамчун узви Статути Римии Додгоҳи байналмилалии ҷиноятӣ (МУС) вазифадор буд, ки ордери боздошти Путин-ро, ки моҳи марти соли 2023 содир шуда буд, иҷро намояд.
Иттиҳоди Аврупо Тоҷикистонро ба иҷрои ӯҳдадориҳояш даъват кард
Дар изҳороти EEAS таъкид шудааст, ки ордери боздошти Владимир Путин барои ҷиноятҳои байналмилалӣ, аз ҷумла депортатсияи ғайриқонунӣ ва кӯчонидани кӯдакон аз қаламравҳои ишғолшудаи Украина, содир шудааст.
«Иттиҳоди Аврупо таҳқиқоти Додгоҳи байналмилалии ҷиноятиро дар Украина пурра дастгирӣ мекунад ва аз ҳамаи давлатҳо даъват менамояд, ки бо ин додгоҳ ҳамкорӣ кунанд», — омадааст дар изҳорот.
Дар изҳорот ҳамчунин гуфта мешавад, ки иҷро накардани ӯҳдадориҳои Статути Римӣ эътимод ба адолати байналмилалӣ ва волоияти қонунро заиф мегардонад, бахусус аз сӯи кишварҳое, ки худ ин санадро тасдиқ кардаанд.
Пеш аз сафари Путин ба Душанбе
Қабл аз сафари Владимир Путин ба Тоҷикистон барои иштирок дар нишасти “Осиёи Марказӣ – Русия” ва ҷаласаи Шӯрои сарони давлатҳои ИДМ, созмони байналмилалии Human Rights Watch аз ҳукумати Тоҷикистон даъват карда буд, ки ё ба Путин иҷозаи вуруд надиҳад, ё пас аз расиданаш ӯро боздошт кунад.
Бо вуҷуди ин, сафари Путин баргузор шуд ва ҳеҷ гуна иқдоми қонуние аз ҷониби мақомоти тоҷик дар робита ба ордери Додгоҳи байналмилалӣ анҷом дода нашуд.
Пешинаҳо ва амалияи байналмилалӣ
Додгоҳи байналмилалии ҷиноятӣ моҳи марти соли 2023 ордери боздошт алайҳи Владимир Путин ва Мария Львова-Белова, вакили ҳуқуқи кӯдакони Русия, содир кард. Онҳо дар ҷиноятҳои ҷангӣ, аз ҷумла кӯчонидани кӯдакони украинӣ аз қаламравҳои ишғолшуда, муттаҳам дониста мешаванд.
Бо вуҷуди он ки Тоҷикистон, мисли Муғулистон, узви расмии Додгоҳи байналмилалӣ мебошад, ҳар ду кишвар аз иҷрои ордер худдорӣ кардаанд.
Дар моҳи сентябри соли 2024, ҳангоми сафари Путин ба Муғулистон низ, мақомоти Улан-Батор ӯро боздошт накарданд.
Паёми Иттиҳоди Аврупо
Иттиҳоди Аврупо изҳор дошт, ки сарпечӣ аз иҷрои қарорҳои Додгоҳи байналмилалӣ пояҳои низоми адолати байналмилалиро заиф мекунад ва эътимод ба кишварҳои узви он, ки худро ба волоияти қонун вазифадор медонанд, зери шубҳа мегузорад.
«Ҷавобгарӣ барои ҷиноятҳои ҷангӣ ва ҷиноятҳои зидди инсоният — масъалаи сиёсӣ нест, балки масъалаи ҳуқуқи байналмилалӣ мебошад», — омадааст дар изҳороти Хадамоти амали хориҷии Иттиҳоди Аврупо.
TajNews — расонаи мустақили байналмилалӣ.