Қимати нафт пас аз коҳиши тавлиди Русия ва Арабистони саудӣ ва афзоиши тақозо аз сӯи Чин, барои нахустин бор дар соли 2023 аз марзи 94 доллар гузашт ва дар масири расидан ба 100 доллар ба ивази ҳар бушка қарор гирифт.
Баҳои ҳар бушкаи нафти навъи Брент дар ду рӯзи охири муомилоти ҳафтаи гузаштаи бозори ҷаҳонӣ аз марз 94 доллар гузашта ва дар ниҳоят низ дар нархи 93 доллару 93 сент мутаваққиф шуд; Нархи бесобиқа дар 10 моҳи гузашта, ки дар муқоиса бо қиматҳои сабтшуда дар июни гузашта низ нишон аз афзоиши 30 дарсадӣ дорад.
Афзоиши тақозо барои парвозҳо дар Иёлоти муттаҳида ва Аврупо дар фасли тобистон ва бозгашти равнақи камсобиқа ба санъати гардишгарӣ ахиран ба Чин низ сироят карда то қимати сӯхти ҳавопаймо раванди болоравӣ ба худ бигирад.
Дар муқобил, арзакунандагони умдаи нафт яъне Арабистони саудӣ ва Русия тасмим гирифтаанд то бо ҳадафи ҳимоят аз қиматҳои болотар, бозори ҷаҳонии нафтро ташнатар кунанд. Бар ҳамин асос, Риёз аввалҳои моҳи ҷорӣ, коҳиши тавлиди 1.3 миллион бушка дар рӯзро то поёни сол тамдид ва коҳиши захоири ҷаҳониро суръат бахшид. Маскав низ эълом кард, ки аз талошҳои аъзои иътилофи Опек Плюс барои расондани қимати ҷаҳонии нафт ба 100 доллар ҳимоят мекунад ва дар ҳамин ҷиҳат, содироти нафти худро тайи моҳи сентябр рӯзона 300 ҳазор бушка коҳиш медиҳад.
Ожонси байналмилалии энергӣ ҳафтаи пеш ҳушдор дод, ки коҳиши давомдори пешниҳади нафт тавассути ин ду раҳбари Опек Плюс боиси эҷоди “камбуди қобили таваҷҷуҳи арза” мешавад.
Ин гузориш танҳо як рӯз пас аз он мунташир шуд, ки Опек эълом кард, ки бозор бо касраи беш аз 3 миллион бушка дар рӯз тайи се моҳаи оянда мувоҷеҳ мешавад, ки умдатарин камбуди арза дар беш аз як даҳаи гузашта ба шумор меравад.
Арабистони Саудӣ ва шарикҳои он дар Опек нигарони поёни зудҳангоми асри нафт ҳастанд ва ба ҳамин далел тарҷеҳ медиҳанд, ки нархҳои 100 доллариро барои касби охирин даромадҳои калонҳаҷм шоҳид бошанд.
Гурӯҳе аз таҳлилгарон ба ин натиҷа расидаанд, ки бо афзоиши суръати сармоягузории кишварҳои аврупоӣ дар энержиҳои таҷдидпазир, ки ба вижа пас аз таҷовузи Русия ба хоки Укроин рух дода, поёни асри тиллоии нафт зудтар аз пешбинии Ожонси байналмилалии энергӣ ба ҷойи 2030 дар 2026 иттифоқ биафтад ва пас аз он тақозо барои нафт рӯ ба поён оварад.
Оғози раванди болоравии қимати нафт мӯҷиб шуда то чашмандози талошҳои бонкҳои марказии ҷаҳон барои маҳори сатҳи таваррум, ки ба пас аз ҳамагирии вируси коруно ва оғози ҷанги Укроин бо мушкилоти тоза мувоҷеҳ шавад.
Дар ҳоле, ки бонкҳои марказии Аврупо ва Иёлоти муттаҳида барои расидан ба сатҳи 2 дарсадии таваррум бо афзоиши нархи баҳра талош мекунанд, боло рафтани ҳазинаи тавлид ба далели гаронии нафт ва низ гаронтар шудани ҳазинаи ҳамлу нақл ба далели гаронии сӯхт, ба назар мерасад мавҷи тавваруми нав шурӯъ хоҳад шуд.