Шоми 30 ноябр дар колонияи низомии №7 шаҳри Душанбе фаъоли шинохтаи сиёсии ВМКБ Шерик Каромхудоев даргузашт. Ӯ бояд дар аввали соли 2026 аз зиндон раҳо мешуд. Вафоти ногаҳонии ӯ, ки бо сабабҳои ношинос эълон мешавад, мавҷи нави саволҳоро дар бораи шиканҷа, надодани ёрии тиббӣ ва муносибати бераҳмонаи мақомоти Тоҷикистон нисбат ба маҳбусон ба вуҷуд овардааст.
Радиои Озодӣ: Шерик ҳеҷ гилояи ҷиддии тиббӣ надошт
Ба иттилои Радиои Озодӣ, наздикони Каромхудоев, ки вайро чанде пеш дар зиндон диданд, мегӯянд, ки ӯ ягон мушкили ҷиддии саломатӣ надошт ва маргаш комилан ғайриинтизор рух дод.
Журналист Анора Саркорова бо истинод ба манбаъҳои худ хабар дод, ки чанд соат пеш аз маргаш:
- заъфи сахт,
- дилбеҳузурӣ
- ва қайкунӣ
эҳсос намудааст. Бо вуҷуди ин, маъмурияти колония ба ӯ ёрии тиббӣ надодааст.
Сабаби расмии марг эълон нашудааст.
Pamir Inside: Каромхудоев дар соли 2012 мавриди шиканҷаи шадид қарор гирифта буд
Се манбаи мустақил ба Pamir Inside таъйид карданд, ки пас аз нопадид шуданаш дар июни соли 2012, Каромхудоев беш аз як моҳ дар СИЗО-и Кумитаи давлатии амнияти миллӣ (КДАМ) шиканҷа шудааст.
Ӯ дар ҷараёни “амалиёти махсус” дар Хоруғ бедарак шуд ва баъди чанд ҳафта мушаххас гардид, ки дар боздоштгоҳи КДАМ аст. Соли 2013 ӯ бо моддаҳои 187 ва 195-и Кодекси ҷиноятии Тоҷикистон ба 14 соли зиндон маҳкум шуд. Хешовандон ва ҳомии ҳуқуқ ин ҳукмро сиёсӣ мехонданд.
Шерик Каромхудоев кист?
- зодаи шаҳри Хоруғ;
- узви ҲНИТ ва роҳбари созмони маҳаллии он дар Хоруғ;
- иштирокчии ҷанги шаҳрвандӣ дар тарафи Оппозитсияи муттаҳид;
- соли 2012 — боздошт, соли 2013 — 14 соли зиндон;
- ба гуфтаи ҳуқуқшиносон, беш аз як моҳ шиканҷа шудааст.
Шашуми маҳбуси сиёсӣ аз ВМКБ, ки дар соли 2025 дар зиндон ҷон бохт
Дар соли 2025 дар зиндонҳои Тоҷикистон аллакай шаш нафар аз зодагони ВМКБ, ки ҳамчун маҳбусони сиёсӣ шинохта мешаванд, вафот карданд:
Илова бар ин, дар моҳи сентябр яке аз роҳбарони ҲНИТ Зубайдулло Розиқ низ дар зиндон ҷон дод.
Созмонҳои байналмилалӣ ба мисли Human Rights Watch борҳо аз мақомоти Тоҷикистон хостаанд, ки ин маргҳоро бо таҳқиқоти мустақил баррасӣ кунанд, аммо дастрасӣ ба зиндонҳо баста аст ва санҷиши воқеият амалан имконнопазир аст.
Оё марг табиӣ буд? Шубҳаҳо зиёд мешаванд
Ҳомиёни ҳуқуқ ва ҷомеаи шаҳрвандӣ мегӯянд, ки марги Каромхудоев метавонад ғайритабиӣ бошад. Ин шубҳаҳо бо чанд далел қувват мегиранд:
1. Эҳтимоли шоҳид будан дар парвандаи Маҳкамаи ҷиноятҳои байналмилалӣ (ICC)
Гурӯҳҳои мухолифин ва ҷомеаи помирӣ дар бораи:
- қатлҳои бидуни додгоҳ,
- шиканҷа,
- саркӯби низомии сокинони ВМКБ
ба Маҳкамаи ҷиноятии байналмилалӣ (ICC) шикоят бурдаанд.
Каромхудоев метавонист ҳамчун шоҳиди калидӣ баромад кунад. Вуҷуди нишонаҳои шиканҷа дар бадани ӯ метавонист барои парванда аҳамияти калон дошта бошад.
2. Сармояи сиёсӣ ва нуфузи ӯ дар ВМКБ
Қабули эҳтимолии озодии ӯ дар аввали соли 2026 метавонист мавқеи ҷомеаи помириро қавитар кунад. Ин омил метавонад боиси нигаронии мақомот гардида бошад.
3. Шиканҷа дар боздоштгоҳҳо таҷрибаи маъмулӣ боқӣ мемонад
Ба иттилои созмонҳои ҳуқуқӣ:
- латтукӯб,
- электрошок,
- оби ҷӯш
ба таври мунтазам истифода мешаванд.
Тафтиши чунин амалҳо кам анҷом дода мешавад ва мақомоти Тоҷикистон ба созмонҳои байналмилалӣ иҷозати дастрасии мустақил намедиҳанд.
Чаро марги ӯ метавонад барои мақомот «фоидаовар» бошад?
Тибқи таҳлилҳои Pamir Inside, мақомоти амниятии Тоҷикистон дар чанд соли охир нисбат ба роҳбарони ҷомеаи помирӣ чораҳои хеле шадид меандешанд — аксаран ошкоро ва бе тарси оқибатҳои байналмилалӣ.
Марги Каромхудоев метавонад:
- як шоҳиди муҳимро аз сатҳи парвандаҳои ICC хориҷ кунад,
- ҷомеаи ВМКБ-ро рӯҳан заиф созад,
- тарси иҷтимоиро тақвият диҳад.
Марги Шерик Каромхудоев дар заминаи ҳалокатҳои пайдарпайи маҳбусони сиёсӣ дар Тоҷикистон рӯй дод. Омезиши:
- марги ногаҳонӣ,
- надодани ёрии тиббӣ,
- таърихи шиканҷа,
- нуфузи сиёсии марҳум
- ва дархостҳои ҷомеаи помирӣ ба Маҳкамаи байналмилалӣ
версияи марги табииро боз ҳам суст мекунад.
TajNews ин мавзӯъро идома медиҳад ва дар ҳолати пайдо шудани маълумоти нав дарҷ хоҳад кард.
Шоҳиди ҳодисаи муҳим шудед?
Иттилоъ, акс ё видео фиристед — маводҳо махфона баррасӣ мешаванд.